Cilt: 4 Sayı: 2, 30.09.2021

Yıl: 2021

Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi tarafından yılda 3 sayı olarak yayımlanan, multidisipliner, hakemli, süreli bir e-dergidir.
Dergide, hemşirelik, ebelik, tıp bilimleri, spor bilimleri ve sağlık yönetimi alanlarında bilimsel yazılara yer verilmektedir. Akademik bir dergi olan SAUHSD ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel nitelik ve değere sahip çalışmaları yayınlayarak sağlık bilimleri alanında bilgi birikimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisinin odak ve kapsamında, sağlık alanında klinik ve deneysel özgün araştırma makalelerine öncelik verilmekle birlikte derleme yazıları, olgu sunumları, editöre mektup türünde güncel yazılar Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanmaktadır.
Dergiye gönderilen makalelerin değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülmektedir.
Not: Dergiye makale gönderecek araştırmacıların DERGİPARK üzerinden ücretsiz kullanıcı hesabı açması ve gönderilerini buradan iletmesi gerekmektedir. 

HOLİSTİK SAĞLIK DERGİSİ YAZIM KURALLARI

Genel Kurallar ve Biçimsel Özellikler
• Dergide yayınlanmak üzere sunulan yazılar daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış ve yayınlanmak üzere kabul edilmemiş olmalıdır.
• Yazım kuralları ile ilgili gerekli görülen düzeltmeler editör ya da hakemler tarafından yapılarak ilgili yazara geribildirimde bulunur.
• Düzeltme için geri gönderilen yazılarda, hakemlerin ve editörün istemleri dışında değişiklikler yapılamaz.
• Yazım kurallarına uygun olarak yazılmayan yazılar yayınlanamaz.
• Dergide yayınlanan yazılar için yazarlara herhangi bir ücret ödenmez.
• Dergide yayınlanan yazıların sorumluluğu yazı sahiplerine aittir.
• Makale Microsoft word programında, Times New Roman yazı karakterinde ve 12 punto boyutunda, metin iki yana yaslı ve 1.5 satır aralığı ile yazılmalıdır.
• Makalenin sayfa yapısı, her bir kenarı (sağ, sol, alt, üst) 2,5 cm boşluk bırakılarak hazırlanmalı ve tüm sayfalar sayfa numarası ortada olacak şekilde numaralandırılmalıdır.
• Yazı içerisinde belirtilen sayılar “1-9” arasında ise yazıyla, “10 ve üzerinde” ise arabik rakamlarla yazılmalıdır. Ondalıklı sayılar ayrılırken nokta kullanılmalıdır (örnek: 9.41).
• Yazının ana başlığı 14 punto, büyük harflerle ve bold karakterde yazılmalı, alt başlıklar ise 12 punto ilk harfi büyük, koyu renk (bold) ve sola yaslı olarak yazılmalıdır.
• Başlıkta veya özet bölümünde kısaltma kullanılmamalıdır. Metin içinde yer alan kısaltmalar yazı içinde ilk kullanımlarında açık olarak yazılmalı ve hemen yanında parantez içinde kısaltılmış şekil verilmelidir.

Başlık Sayfası

Yazarların bilgileri başlık sayfasında sunulmalıdır. Bu sayfada, makalenin başlığı ve yazarların adı soyadı, çalıştığı kuruluş ve adresi, iletişim bilgileri( e- posta, telefon no ve faks no) yer almalıdır. Başlık sayfası ana metin ile birlikte hazırlanarak, ana metnin ilk sayfasını oluşturmalıdır. Gönderilen makale kongre veya sempozyumda sunulmuş ise başlık sayfasında dipnot olarak belirtilmelidir.

Özet

Makalenin özet bölümü en fazla 250 kelime, Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki farklı dilde yazılarak, Türkçe ve İngilizce makale başlığı ile birlikte sunulmalıdır. Bu bölümde kısaltma olmamalı ve kaynak kullanılmamalıdır. Araştırma makalelerinin özetleri ; "Amaç, Yöntem, Bulgular, Sonuç" bölümlerini kapsayan, derleme yazıları ve olgu sunumları ise konunun genel içeriğini tam olarak yansıtan biçimde düzenlenmelidir. Özet bölümünün altında 3 ile 6 kelime arasında anahtar kelimeler yazılmalıdır. Anahtar kelimeler birbirinden virgül (,) ile ayrılmalıdır. Türkçe anahtar kelimeler "Türkiye Bilim Terimleri", İngilizce anahtar kelimeler ise "Index Medicus: Medical Subject Heading (MeSH)" standartlarına uygun olmalıdır.

Ana Metin
Araştırma makaleleri ana metin bölümünde; sırasıyla "Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Öneriler, Kaynaklar" kısımlarından oluşmalı ve bölüm başlıklarının sadece baş harfi büyük harfle, bold (koyu) yazılmalıdır. Bu bölümdeki kelime sayısı (kaynaklar ve tablolar dahil) 1500-4000 arasında olmalıdır.
Derleme yazılarının ana metin bölümü; konu ile ilgili başlıklar ve kaynaklar başlıklarından oluşmalıdır. Her başlık koyu renk (Bold) yazılmalıdır. Derleme yazıları; sağlık ile ilgili alanlarda güncel literatürü kapsayacak şekilde hazırlanmalıdır. Yazarın o konu ile ilgili basılmış yayınlarının olması özellikle tercih nedenidir.
Olgu sunumlarının ana metin bölümü; "Giriş, Olgu sunumu, Tartışma, Kaynaklar" başlıklarından meydana gelmelidir. Her başlık koyu renk (Bold) yazılmalıdır
Etik Kurallar
İnsan öğesini kapsayan tüm araştırmalarda Helsinki Deklarasyonu Prensipleri'ne uyulması gerekmektedir. Yazarlar makalenin gereç ve yöntem bölümünde etik ilkelere uygun olarak araştırmanın yürütüldüğünü belirtmek zorundadır. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
Şekil, Resim, Tablo ve Grafikler
Makale akışı içerisinde verilmeli ve her bir resim, tablo ve grafik numaralandırılarak metin içerisinde geçen yerler ile ilgili cümlenin sonunda atıfta bulunulmalıdır.
Net baskı elde edilebilmesi için, şekil, resim/fotoğraflar ayrı birer .jpg veya .gif dosyası olarak (pixel boyutu yaklaşık 500x400, 8 cm eninde ve 300 çözünürlükte taranarak) yüklenmelidir. Daha önce basılmış şekil, resim, tablo ve grafik kullanılmış ise yazılı izin alınmalıdır ve bu izin açıklama olarak şekil, resim, tablo ve grafik açıklamasında belirtilmelidir.
Tablolar; Microsoft Word programındaki tablo menüsünden yararlanılarak yapılmalı, tablo başlığı tablonun üstünde, sola yaslanmış, kelimelerin ilk harfleri büyük olacak şekilde düzenlenmelidir. Tablo içerisinde yazılar satır aralığı bir boşluk ve yazı tipi boyutu 10 punto olmalıdır. Eğer tabloya ait açıklamalar varsa tablonun altında bir satır aralığı ile 9 punto olarak yazılmalıdır.
Şekil, resim ve grafiklerin başlığı, şekil/grafiklerin altında yer almalıdır. Şekil/grafik ve resmin ismi sola yaslanmış, kelimelerin ilk harfleri büyük yazılmalıdır.

Sınırlılıklar
Çalışmanın mevcut sınırlılıkları, ana metnin sonuç ve öneriler bölümünden sonra verilmelidir.

Teşekkür
Makalede yazarlık şartlarını sağlamayarak yazıya editöryal (istatistiksel analiz, İngilizce/Türkçe değerlendirme) ve/veya teknik olarak katkı sağlayan kişilere, kurumlara isimleri belirtilerek teşekkür edilmelidir. Ayrıca çalışmanın yapılması ve makalenin yazımı süresince tüm mali ve maddi destek sağlayan kişi ve kurumların belirtilmesi, varsa çıkar çatışması yazılmalıdır.

Kaynaklar

• Metin içeresinde yapılan atıfların tamamı kaynakçada, kaynakçada yer alan kaynakların tamamı da metin içeresinde bulunmalıdır.
• Yazarlar orijinal metnine ulaşmadıkları kaynakları kullanmaktan kaçınmalıdır.
• Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludurlar. Kongre bildirileri, kişisel deneyimler ulusal ya da uluslararası kurum ve kuruluşlarca desteklenmeyen internet adresleri kaynak olarak gösterilemez.
Metin İçinde Kaynak Kullanımı:
Kaynaklar, metinde geçiş sırasına göre sıralanmalı ve parantez içinde gösterilmelidir. Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasına virgül konulmalıdır (örnek 1,2). Arka arkaya ikiden fazla kaynak kullanımında ilk ve son kaynak numaraları belirtilmeli ve araya "tire" işareti konulmalıdır (örnek 1-4).
Metin Sonunda Kaynakların Gösterimi:
Metin sonunda kaynaklar metin içindeki kullanıldıkları sıraya göre numaralandırılarak “KAYNAKLAR” başlığı altında verilmelidir.
Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludurlar. Kongre bildirileri, kişisel deneyimler ulusal ya da uluslararası kurum ve kuruluşlarca desteklenmeyen internet adresleri kaynak olarak gösterilemez.
Dergi isimleri Index Medicus'ta yer alıyor ise Index Medicus'ta geçtiği şekilde kısaltılmış olarak, yer almıyorsa tam olarak yazılmalıdır.
Kaynakların gösterimi Vancouver stiline göre düzenlenmelidir. Kaynak yazımında aşağıda verilen kurallara dikkat edilmelidir.

Kaynaklar bölümü için örnek gösterim aşağıda verilmiştir:

  • Makale: Yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve isim(ler)inin başharf(ler)i. Makale ismi. Dergi İsmi yıl;cilt(sayı):sayfa numarası.” olacak şekilde yazılmalıdır.
    Wellard SJ, Bethune E, Heggen K. Assessment of learning in contemporary nurse education: Do we need standardised examination for nurse registration? Nurse Educ Today. 2007;27(1):68-72.
    Usta YY, Demir Y, Yönder M, Yildiz A. Nursing students’ attitudes toward ageism in Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2012; 54(1): 90-93.
  • Kitap:
    Quinn, FM. The principles and practice of nurse education. 3rd ed. Nelson Thornes Company; 2000. p. 687-750.
  • Kitap içinde bölüm: Yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve isim(ler)inin başharf(ler)i. Bölüm başlığı. Editörün(lerin) ismi, kitap ismi, kaçıncı baskı olduğu, şehir, yayınevi, yıl ve sayfalar belirtilmelidir.
    Melanie SM, Hickey JV. Neuroscience critical care. In: Hickey JV. editor. The clinical practice of neurological and neurosurgical nursing. 5th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2003. p. 359-67.
  • Yayınlanmamış tez: Yazarın Soyadı ve isminin baş harfi. Tezin adı. Tezin türü (Uzmanlık, Doktora, Yüksek lisans) yayınlanmamış tez, tezin sunulduğu enstitü, sunulduğu yer yılı, sayfa sayısı.
    Özgül S. Maternal obezitenin anne ve yenidoğan sağlığına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın, 2016, 53.
    Not: Tez bir makale olarak yayımlanmışsa, kaynak olarak makale referans gösterilmeli, tez değil.
  • Elektronik dergi:
    Moulder JE. Electromagnetic Fields and Human Health. Elecromagnetic Technology (Electronic Journal) 1999;6(3):17-28. http://www.mcw.edu.gcrc/cop/cell-phone-health-FAQ/toc.html. (Erişim tarihi:23 Mart 2017).
  • Elektronik rapor, doküman:
    World Health Organization. World alliance for patient safety forward programme 2005.
    http://www.who.int/patientsafety/en/brochure_final.pdf (Erişim Tarihi: 8 Ağustos 2010).
    TC Sağlık Bakanlığı. Sağlıkta performans ve kalite yönergesi.
    http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/duyurular_2011/2011/14_subat_2012/1402yonerge.pdf (Erişim Tarihi: 24 Mayıs 2011).

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

BİLİMSEL SORUMLULUK
Bilimsel yayıncılık standartları açısından, gönderilecek makaleler, Uluslararası Tıbbi Dergi Editörler Kurulu (ICMJE), Dünya Tıbbi Editörler Birliği (WAME) ve Yayın Etik Kurulu (COPE) kriterlerine uygun olarak hazırlanmalıdır.
• Gönderilecek makalelerde araştırma ve yayın etiğine uyulması zorunludur. Makalelerin sorumluluğu yazarlarına aittir.
• Makalelerin daha önce hiç bir yerde yayınlanmamış ve/veya yayınlanmak üzere değerlendirme sürecinde olmaması gerekir.
• Değerlendirme sürecinin başlaması için makaleler, tüm yazarlar tarafından imzalanmış Telif Hakkı Devir Formu ile birlikte gönderilmelidir. Yazar sıralaması için Telif Hakkı Devir Formu’ndaki imza sırası dikkate alınır.
• Sorumlu yazar, tüm yazarlar adına makalenin son halinin sorumluluğunu taşır.

ETİK SORUMLULUK
1.Yayıncının Etik Sorumlukları
Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi’nin yayıncısı olan Sakarya Üniversitesi Sağlık bilimleri Fakültesi, kamu yararını gözeten ve kâr amacı gütmeyen bir kamu eğitim kuruluşudur. Derginin Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:

• Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi editörleri, dergiye gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumlu, ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişilerdir. Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt ederler.
• Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi’nde Araştırma ve Yayın Etiğine uygun makaleleri yayınlamak, yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını koruyarak yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenirler.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

2.Editörlerin Sorumlulukları

Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi'ne başvurusu yapılan her makaleden, -yayımlanmasından sonraki tüm süreçler dâhil olmak üzere- Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi Editörleri (/Editör, alan editörü/editörler kurulu) sorumludur. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi editörlerinin sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

• Dergi hakkında verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; bağımsız olarak karar vermek
• Yayıncı ve Editörler arasında bağımsızlık ilkesine dayanan ilişki gereği tüm kararların yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsız olarak almak
• Derginin sürekli gelişmesi ve yayın niteliğinin yükselmesi için çaba göstermek
• Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlamak
• Yayınlanan tüm makalelerin uygun niteliklere sahip hakemler tarafından değerlendirilmesini sağlamak
• Dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korumak
• Makale ve dergi yayım sürecinde ise fikri mülkiyet hakları, bilimsel ve etik olmayan davranışlar, intihal ve atıf çeteciliği konularında ilgili önlemleri almak
• Yazar(lar)ın ve hakemlerin bilgi gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan kılavuzu güncellemek
• Her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklamak.

3.Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi çift yönlü kör hakemlik ilkesi ile yürütülür. Hakemlerin yazarlar ile doğrudan iletişime geçmediği bu sistemde, hakemler makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme isteklerini dergi yönetim sistemi üzerinden editör aracılığıyla yazarlara iletmektedir. Bu bağlamda Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemlerin aşağıda yer alan etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:

• Yalnızca uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek
•Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içerisinde yapmak
• İnceledikleri çalışmaların nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilmekte olduğundan gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmek
• Çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, dergi editörüne bilgi vermek
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak
• Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemek
• Değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı ve nazik bir dille yapmak.
Hakaret, düşmanlık içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmak
• Değerlendirmek için kabul ettikleri çalışmayı süresi içinde “Hakem değerlendirme formu” ile bildirmek.

4.Yazarların Etik Sorumlulukları
Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimi ve dağıtımını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın aşağıda belirtilen etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

• Dergiye gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmak
• Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtmemek
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklamak
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda; yazarlar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmak
• “İnsan” öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygun davranmak. Bu tip çalışmaların varlığında yazarlar, makalenin GEREÇ VE YÖNTEMLER bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş olur” (informed consent) aldıklarını belirtmek
• Çalışmada “Hayvan” öğesi kullanılmış ise yazarlar, makalenin GEREÇ VE YÖNTEMLER bölümünde Guide for the Care and Use of Laboratory Animals prensipleri doğrultusunda çalışmalarında hayvan haklarını koruduklarını ve kurumlarının etik kurullarından onay aldıklarını belirtmek
• Olgu sunumlarında hastanın kimliğinin ortaya çıkmasına bakılmaksızın hastalardan “Bilgilendirilmiş olur” (informed consent) almak, hasta mahremiyetine uygun bir şekilde sunmak
• Eğer makalede direkt-indirekt ticari bağlantı veya çalışma için maddi destek veren kurum mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma… ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), editöre sunum sayfasında belirtmek
• Makalede “Etik Kurul Onayı” alınması gerekli ise; yazarlar etik kurul izni-onayı aldıklarını “Gereç ve Yöntemler” bölümünde tarih ve numarasıyla beyan etmek
• Makalede, Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer vermek
• Çalışmalar aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulundurmamak. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi’ne göndermemek.

Yayın/Telif Hakkı
Dergide yayınlanacak yazılar için herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
Yayımlanmak üzere kabul edilen yazıların her türlü yayın/telif hakları dergimize aittir. Yazılardaki düşünce ve öneriler tümüyle yazarların sorumluluğundadır.
Her makale için yazarlar, “Telif Hakkı Devir ve Yazar Katkı Formu”nu doldurup, makale ile birlikte dergiye göndermelidirler.

Dergi Aşırma Politikası (İntihal İlkesi)
İntihal, başkalarının yayınlanmış ve yayınlanmamış fikirlerinin veya kelimelerinin (veya diğer fikri mülkiyet haklarının) atıf veya izin olmadan kullanılması ve mevcut bir kaynaktan elde edilmek yerine yeni ve orijinal olarak sunulmasıdır. Kendinden aşırma, bir yazarın aynı konuyla ilgili önceki yazılarının bazı bölümlerini, yayınlarında başka bir yerde, özellikle alıntı olarak belirtmeden kullanması anlamına gelir (https://wame.org/recommendations-on-publication-ethics-policies-for-medical-journals).

Dosya yükleme sürecinde yazarların uygun bir intihal programı (iThenticate, Turnitin, intihal.net vb.) kullanarak elde ettikleri benzerlik raporunu diğer dosyalarla birlikte sisteme yüklemeleri gerekmektedir.

Benzerlik oranı %25'ten fazla olan makaleler intihal olarak kabul edilerek reddedilmektedir.

Dergimiz açık erişimlidir, makale değerlendirme süreci, makalelere erişim ve yayınlanma ücretsizdir.